Chính phủ đã ban hành Nghị định số 28/2021/NĐ-CP quy định cơ chế quản lý tài chính dự án đầu tư theo phương thức đối tác công tư (sau đây gọi là dự án PPP). Nghị định này có hiệu lực kể từ ngày 26/3/2021.
Theo Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư năm 2020 (sau đây gọi là Luật PPP) có hiệu lực thi hành kể từ 01/01/2021, "đầu tư theo phương thức đối tác công tư" (Public Private Partnership, viết tắt là PPP) là phương thức đầu tư được thực hiện trên cơ sở hợp tác có thời hạn giữa Nhà nước và nhà đầu tư tư nhân thông qua việc ký kết và thực hiện hợp đồng dự án PPP nhằm thu hút nhà đầu tư tư nhân tham gia dự án PPP.
"Hợp đồng dự án PPP" là thỏa thuận bằng văn bản giữa cơ quan ký kết hợp đồng với nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án PPP về việc Nhà nước nhượng quyền cho nhà đầu tư, doanh nghiệp dự án PPP thực hiện dự án PPP theo quy định của Luật này, bao gồm các loại hợp đồng sau đây:
- Hợp đồng Xây dựng - Kinh doanh - Chuyển giao (BOT).
- Hợp đồng Xây dựng - Chuyển giao - Kinh doanh (BTO).
- Hợp đồng Xây dựng - Sở hữu - Kinh doanh (BOO).
- Hợp đồng Kinh doanh - Quản lý (O&M).
- Hợp đồng Xây dựng - Chuyển giao - Thuê dịch vụ (BTL).
- Hợp đồng Xây dựng - Thuê dịch vụ - Chuyển giao (BLT).
- Hợp đồng hỗn hợp.
Trên thế giới, có nhiều cấu trúc hợp đồng được xây dựng và sử dụng cho các loại dự án PPP khác nhau. Các Hợp Đồng PPP khác nhau về thời hạn hợp đồng, quyền sở hữu tài sản dự án, phạm vi cung cấp dịch vụ, hình thức đầu tư và phân bổ rủi ro. 1 Nói chung, các Hợp Đồng PPP được đặt tên dựa theo các giai đoạn thực hiện và/hoặc cấu trúc hợp đồng, như Xây Dựng – Kinh Doanh – Chuyển Giao (BOT), Xây Dựng - Chuyển Giao - Kinh Doanh (BTO), Thiết kế - Xây dựng – Cấp Vốn - Kinh Doanh (DBFO), Kinh Doanh - Quản Lý (O&M), Cải Tạo - Kinh Doanh - Sở Hữu (ROO), Xây Dựng - Sở Hữu - Kinh Doanh (BOO), Xây Dựng - Chuyển Giao (BT), v.v.
Mặc dù có nhiều loại hợp đồng PPP khác nhau, các Hợp Đồng PPP có thể được phân thành một số nhóm chính theo các loại hợp đồng được sử dụng phổ biến.
Ví dụ, phân loại hợp đồng có thể dựa trên: (i) hình thức nhượng quyền (quyền sở hữu tài sản); (ii) giai đoạn chuyển giao tài sản dự án; hoặc (iii) các nguồn doanh thu (thu phí người sử dụng hoặc thanh toán theo giai đoạn thực hiện của Nhà nước), được quy định trong Nghị Định của Chính Phủ về đầu tư theo hình thức đối tác công tư (Nghị định số 15/2015/NĐ-CP của Chính Phủ ban hành ngày 14 tháng 2 năm 2015).
► Hợp đồng dựa trên hình thức nhượng quyền:
- Thuộc sở hữu của tư nhân: Hợp đồng BOO
- Hợp đồng nhượng quyền: Hợp đồng BOT, BTO, DBFO
- Hợp đồng cho thuê: Hợp đồng BLT, BTL
- Hợp đồng quản lý: Hợp đồng O&M.
► Hợp đồng dựa trên giai đoạn chuyển giao:
- Chuyển giao ngay sau khi xây dựng: như hợp đồng BTO, BTL, BT.
- Chuyển giao sau giai đoạn kinh doanh: BOT, BLT.
- Không yêu cầu chuyển giao: BOO.
► Hợp đồng dựa trên nguồn doanh thu:
- Dự án có nguồn thu từ phí người sử dụng: BOT, BTO, BOO, O&M.
- Dự án có nguồn thu từ thanh toán theo giai đoạn thực hiện từ Nhà nước: BTL, BLT.
- Dự án bao gồm việc giao khu đất khác để đổi lại việc xây dựng công trình dự án (đổi đất): BT.